Depresja i lęk
Kiedy warto szukać pomocy psychologa?
Według badań EZOP II zrealizowanych w latach 2017-2020, aż co czwarty Polak doświadczał w ciągu swojego życia jakiejś formy zaburzeń psychicznych. Depresja i zaburzenia lękowe to jedne z najczęściej występujących problemów zdrowia psychicznego w naszym kraju, szacuje się, że na depresję choruje około 4% dorosłych osób, a nawet 7% doświadczyło w ciągu swojego życia napadów lęku o bardzo wysokim nasileniu (atak paniki). Według WHO, do 2030 roku depresja może stać się najczęściej występującą chorobą na świecie. A jednak mimo powszechności tych problemów, wiele osób zwleka z szukaniem pomocy, nie rozpoznając objawów lub bagatelizując je.
Zrozumienie różnicy między tymczasowym pogorszeniem nastroju a kliniczną depresją, czy między adekwatnym niepokojem a zaburzeniem lękowym jest istotne w podjęciu decyzji o sięgnięciu po pomoc psychologa.
psycholog • terapeutka • trenerka psychoedukacji
Depresja – więcej niż przejściowy smutek
Rozpoznawanie objawów depresji
Depresja to poważne zaburzenie nastroju, które znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie. W przeciwieństwie do przejściowego smutku, który jest naturalną reakcją na doświadczenie straty czy rozczarowania, objawy depresji utrzymują się przez co najmniej dwa tygodnie i obejmują większą część dnia przez większość tego okresu.
Główne objawy depresji:
- Utrzymujący się obniżony nastrój i uporczywe uczucie pustki
- Utrata zainteresowania lub przyjemności z wcześniej lubianych aktywności
- Uczucie zmęczenia i braku energii niewytłumaczalne okolicznościami
- Trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji
- Pesymizm, widzenie przyszłości w czarnych barwach
- Znaczące zmiany w apetycie i wadze
- Zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność)
- Nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie
- Poczucie winy, bezwartościowości lub beznadziejności
Jak depresja wpływa na codzienne życie
Depresja nie ogranicza się do „złego nastroju”. Osoby zmagające się z tym zaburzeniem mogą doświadczać:
- trudności zawodowych – problemy z koncentracją, spadek wydajności, częstsze nieobecności w pracy.
- utrata zainteresowania lub przyjemności z wcześniej lubianych aktywności
- problemów w relacjach – wycofanie się z kontaktów społecznych, trudności w komunikacji z bliskimi, izolacja. Psychologowie specjalizujący się w terapii par często spotykają się z przypadkami, gdzie nierozpoznana depresja jednego z partnerów prowadzi do kryzysu w związku
- zaniedbania samoopieki – brak motywacji do dbania o higienę osobistą, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną
Osoby chorujące na depresję spotykają się czasem z oceną, że ich stan jest wynikiem lenistwa, słabości charakteru, współczesnym wymysłem czy niewdzięcznością, niedocenianiem swojego życia. Nie jest to prawdą, depresja jest poważną chorobą, niezależną od woli i nieleczona może się nasilać, dlatego obserwując u siebie niepokojące objawy warto skorzystać z fachowej pomocy.
Zaburzenia lękowe – gdy niepokój przejmuje kontrolę
Rodzaje i objawy zaburzeń lękowych
W psychologii wyróżnia się kilka głównych typów zaburzeń lękowych, do najczęściej występujących należą:
- Zaburzenie lękowe uogólnione (GAD) – przewlekły, trudny do kontrolowania niepokój dotyczący różnych sfer życia. Osoby z GAD często martwią się o sprawy, które jeszcze się nie wydarzyły lub przewidują najgorsze scenariusze z częstotliwością i nasileniem, które negatywnie, a nawet destrukcyjnie wpływają na ich codziennie samopoczucie i funkcjonowanie.
- Lęk napadowy (paniczny) – nawracające ataki paniki, którym towarzyszą intensywne objawy fizyczne jak kołatanie serca, pocenie się, duszności, zawroty głowy, drżenie, a także poczucie przerażenia, wyobcowania. Często towarzyszą temu myśli (nie mające uzasadnienia medycznego), że ma się zawał serca, umiera, traci rozum. U osoby doświadczającej ataków paniki często rozwija się lęk przed kolejnym atakiem, co może skutkować wycofywaniem się z życia oraz podporządkowywaniem większości swoich działań pod ich unikanie.
- Społeczne zaburzenia lękowe (fobia społeczna) – długotrwały znaczny lęk lub niepokój związany z sytuacjami społecznymi, w których osoba (w sposób nadmierny i nieadekwatny) obawia się negatywnej oceny innych i przeżywania w wyniku tego upokorzenia lub zawstydzenia. Powoduje to unikanie kontaktów społecznych i znacząco utrudnia lub wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie w ważnych sferach.
- Fobie specyficzne – nieracjonalny, nadmierny lęk przed konkretnym obiektem lub sytuacją (np. pająki, latanie, przestrzenie zamknięte).
Fizjologiczne konsekwencje przewlekłego lęku
Długotrwały stres i lęk wywierają realny wpływ na organizm. Przewlekłe napięcie może prowadzić do:
- problemów z układem sercowo-naczyniowym
- zaburzeń trawiennych
- osłabienia układu odpornościowego
- nadmiernego napięcia mięśniowego i bólów głowy
- zaburzeń snu
Psychoterapia nie tylko pomaga radzić sobie z objawami psychicznymi, ale również może przynieść ulgę w dolegliwościach somatycznych związanych ze stresem.
Kiedy szukać pomocy?
Sygnały alarmowe wymagające interwencji
Skontaktuj się z psychologiem lub psychoterapeutą gdy:
- Objawy utrzymują się przez dłuższy czas i utrudniają Twoje codzienne funkcjonowanie
- Masz myśli o skrzywdzeniu siebie lub innych
- Używasz alkoholu lub innych substancji, by radzić sobie z emocjami
- Unikasz ważnych aktywności lub zobowiązań z powodu Twojego nastroju lub dolegliwości
- Bliscy wyrażają obawy dotyczące Twojego stanu psychicznego
Korzyści z wczesnej interwencji
Szybkie rozpoczęcie leczenia może:
- Zapobiec pogłębianiu się objawów
- Zmniejszyć ryzyko nawrotów
- Poprawić jakość życia
- Zminimalizować wpływ na relacje i karierę zawodową
Spotkania z psychologiem online mogą być dobrym rozwiązaniem dla osób, które z różnych powodów mają trudności z dotarciem do gabinetu stacjonarnego.
Rola farmakoterapii
W niektórych sytuacjach psycholog lub psychoterapeuta może współpracować z psychiatrą w celu włączenia leczenia farmakologicznego. Połączenie terapii i leków często daje najlepsze rezultaty, szczególnie w przypadku ciężkiej depresji lub silnych zaburzeń lękowych.
Jak przygotować się na pierwszą wizytę u psychologa?
Przed pierwszą sesją warto:
- Zapisać objawy i sytuacje, które Cię niepokoją
- Przygotować informacje o wcześniejszych trudnościach związanych z samopoczuciem psychicznym
- Pomyśleć o celach, które chcesz osiągnąć dzięki terapii
- W pewnych sytuacjach, aby uzyskać kompleksową diagnozę warto wykonać podstawowe badania, aby wykluczyć medyczne podłoże niektórych objawów (np. przewlekłe zmęczenie może czasami wynikać z niedoborów witamin i minerałów, chorób tarczycy i innych narządów). Skierowanie na takie badania może wystawić lekarz rodzinny, a także psychiatra.
Skuteczność psychoterapii w dużej mierze zależy od jakości relacji między klientem a terapeutą. Daj sobie czas na ocenę, czy czujesz się komfortowo z danym specjalistą.
Twoje zdrowie psychiczne jest ważne
Depresja i zaburzenia lękowe to poważne schorzenia, które wymagają profesjonalnego leczenia. Nie są oznaką słabości czy braku charakteru – to problemy medyczne, które można skutecznie leczyć. Psychoterapia oferuje sprawdzone narzędzia do radzenia sobie z tymi problemami i może przyczynić się do znaczącej poprawy jakości życia.
Potrzebujesz profesjonalnego wsparcia w radzeniu sobie z depresją lub lękiem?
W Ośrodku Cicha Łąka rozumiemy, jak trudne może być codzienne funkcjonowanie z depresją lub zaburzeniami lękowymi. Oferujemy zarówno terapię stacjonarną w Piasecznie (tuż przy Józefosławiu), jak i możliwość spotkań z psychologiem online, dostosowując się do Twoich potrzeb i możliwości. Wierzymy, że każda osoba zasługuje na profesjonalne wsparcie w drodze do zdrowia psychicznego 💚
Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy rozpocząć terapię – zapraszamy do nas na pierwszą konsultację, podczas której specjalista pomoże Ci w określeniu problemów, celów terapii i doborze najlepszych metod pracy. To może być początek Twojej drogi do lepszego samopoczucia i pełniejszego życia.
Jeśli masz myśli samobójcze skontaktuj się niezwłocznie z telefonem zaufania dla osób w kryzysie 116 123, zadzowń pod numer alarmowy 112 lub zgłoś się do najbliższego szpitala psychiatrycznego.
Po więcej aktualności zajrzyj na nasz Fanpage!